Τοποθέτηση του Νοτίου Σήματος σχετικά με τη κήρυξη τμήματος του πρώην Αεροδρομίου Ελληνικού και περιοχών των δήμων Αλίμου και Αργυρούπολης–Ελληνικού ως ενιαίου Αρχαιολογικού Χώρου

Το Νότιον Σήμα με συνέπεια στις καταστατικές του αρχές για «την ανάδειξη, προάσπιση,  και διαφύλαξη του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένων και των αρχαιοτήτων που βρίσκονται στην εδαφική ενότητα της Αττικής δυτικά του Υμηττού, όπου εντάσσεται η έκταση του πρώην Αεροδρομίου», δεν μπορεί παρά να συμφωνεί με κάθε ιδιωτικό ή δημόσιο φορέα που επιδιώκει παρόμοιους σκοπούς.

Επί του προκειμένου και εξετάζοντας τις πρόσφατες Αποφάσεις Υπουργού (Νοέμβριος 2017) του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού: α)ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/ΤΠΚΑΧΜΑΕ/Φ57/447483/295142/11471/3862/30-10-2017 (ΦΕΚ 256/ΑΑΠ/2-11-2017) και β)ΥΠΠΟΑ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/ΤΠΚΑΧΜΑΕ/Φ3/462107/305217/11713/3933/6-11-2017, οι οποίες αφορούν στο θέμα, διαπιστώσαμε με κατάπληξη ότι:

1.    Παρά τον έντονο θόρυβο που επί μήνες είχε δημιουργηθεί απασχολώντας την κοινή γνώμη η κήρυξη, ή η μη κήρυξη, ή η μερική κήρυξη του πρώην αεροδρομίου ως αρχαιολογικού χώρου, ένα ελάχιστο μόνο τμήμα του κηρύσσεται.

2.    Αντίθετα, κηρύσσεται μία μεγάλη έκταση της αστικής και ήδη οικοδομημένης περιοχής των δήμων Αλίμου και Ελληνικού-Αργυρούπολης, στην οποία περιλαμβάνονται και οι λόφοι Αγίας Άννας\Κοινωνικής Δικαιοσύνης και Πανί, περιοχές κηρυγμένες ήδη από το 2011-2012 ως αρχαιολογικοί χώροι.

3.    Κηρύσσεται επίσης ως αρχαιολογικός χώρος μικρό μόνο τμήμα του εναπομείναντος κτήματος των Τραχώνων, ιδιοκτησίας πρώην Γερουλάνου και νυν ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ Α.Ε., αν και είναι σε όλους γνωστό το μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει η έκτασή του συνολικά.  

 Κατόπιν τούτων εύλογα δημιουργούνται οι εξής προβληματισμοί:

·         Το θέμα που απασχόλησε με τέτοια ένταση το ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ δεν ήταν η περιοχή του πρώην αεροδρομίου και η επικείμενη επένδυση;

·         Για ποιο λόγο συνδέθηκε με τις σήμερα ανεξάρτητες περιοχές των όμορων δήμων;

·         Ενδιαφέρει άραγε τον Επενδυτή του έργου η έρευνα, προστασία και ανάδειξη των αρχαιοτήτων εκτός της έκτασης του πρώην αεροδρομίου;

Είναι σαφές ότι το Νότιον Σήμα δεν διαφωνεί με τη θεσμοθέτηση μέτρων και όρων που ενισχύουν την ισχύουσα Αστική και Αρχαιολογική Νομοθεσία. Διαφαίνεται όμως ότι οι όροι και τα μέτρα λειτούργησαν κατά περίπτωση στη λήψη των παραπάνω Αποφάσεων.

·         Γιατί κηρύσσεται ως αρχαιολογικός χώρος μία σχεδόν ολοκληρωτικά δομημένη περιοχή, στην οποία οι οικοδομικές και άλλες δραστηριότητες πραγματοποιούνται υπό αυστηρό έλεγχο που ορίζεται από την Αρχαιολογική Νομοθεσία και παραμένει εκτός κήρυξης η αδόμητη έκταση του πρώην αεροδρομίου;

Ο ίδιος προβληματισμός και ακόμα πιο έντονος τίθεται και για το κτήμα των Τραχώνων.                

·         Για ποιο λόγο παρέμεινε εκτός κήρυξης το μεγαλύτερο μέρος του κτήματος, αν και κατά καιρούς η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων έχει με έγγραφά της ενημερώσει πολίτες και φορείς για τις αρχαιότητες που έχουν επισημανθεί εντός του κτήματος; Είναι γνωστό ότι στη διαδικασία για την κήρυξη από το οικείο Υπουργείο Πολιτισμού των λόφων Αγίας Άννας και Πανί Αλίμου περιλαμβανόταν και το κτήμα Τραχώνω, η κήρυξη του οποίου δεν ολοκληρώθηκε. Δεν πρέπει επίσης να παραβλέπεται το γεγονός ότι μέχρι σήμερα για το κτήμα ισχύει ο χαρακτηρισμός του ως «χώρου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος και πάρκου υπερτοπικής σημασίας» σύμφωνα με την αριθ. 1034/8108/30-12-1994 Απόφαση Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ (ΦΕΚ 24/Δ/1995).

Εν κατακλείδι και μετά τους εύλογους προβληματισμούς που παραθέσαμε με ευκαιρία το  σημερινό Δημοτικό Συμβούλιο που συζητά για το συγκεκριμένο μείζον θέμα που απασχολεί τους δημότες του Αλίμου, πιστεύουμε ότι:

1.    Κατά την υλοποίηση του έργου στο πρώην αεροδρόμιο θα προκύψουν αρχαιότητες, που όχι μόνο θα χρήζουν προστασίας και ανάδειξης, αλλά θα αποτελέσουν και μια σημαντική πολιτιστική ταυτότητα για την περιοχή. Ένα τόσο μεγαλεπήβολο έργο υποχρεούται να σεβαστεί και να αναδείξει τα όποια αρχαιολογικά ευρήματα προς όφελος της κοινωνίας και του πολιτισμού, ενώ μέσα από την σωστή διαχείρισή όσων προκύψουν, είναι δυνατόν να αποκομισθούν σημαντικά οφέλη για το ίδιο το έργο.

2.    Σε ό,τι αφορά τις αστικές περιοχές, ο έλεγχος και τα μέτρα που ήδη εφαρμόζονται βάσει του Αρχαιολογικού Νόμου 3028/2002 και προγενέστερων νόμων από αυτόν, καλύπτουν επαρκώς την έρευνα και την προστασία των αρχαιοτήτων, ενώ η πρόσφατη κήρυξη δεν θα διαφοροποιήσει το ισχύον καθεστώς. Δηλαδή θα συνεχιστεί η οποιαδήποτε οικοδομική ή άλλη δραστηριότητα κατόπιν των σχετικών αδειοδοτήσεων, όπως άλλωστε γίνονταν μέχρι σήμερα.

3.    Η κήρυξη ως αρχαιολογικού χώρου της εκτός σχεδίου περιοχής του Αλίμου, περιλαμβανομένης της περιοχής ΒΙΟΠΑ, θα βοηθήσει τον επαναπροσδιορισμό των μελετών για την επί χρόνια σχεδιαζόμενη τροποποίηση του ΓΠΣ και την ένταξή της στο σχέδιο πόλης. Με έμφαση στην πολιτιστική και αρχαιολογική ταυτότητα η περιοχή μπορεί να αναβαθμιστεί σημαντικά, δεδομένου και του πνεύματος της παραγράφου 5 της Απόφασης Υπουργού του Υπουργείου Πολιτισμού (β) του Νοεμβρίου 2017 που προαναφέραμε, όπου επισημαίνεται μεταξύ των άλλων «να γίνει διασύνδεση κατά το δυνατόν των περιοχών αρχαιολογικού ή πολιτιστικού ενδιαφέροντος και να δημιουργηθεί πολιτιστική διαδρομή σε συνδυασμό με την κίνηση στο Μητροπολιτικό Πάρκο.   ….».   

ΝΟΤΙΟΝ  ΣΗΜΑ